พันธุ์ข้าว วันพืชมงคล ของมงคลล้ำค่า สร้างขวัญกำลังใจให้ชาวนา

อีกหนึ่งวันสำคัญของชาวเกษตรกรประจำในเดือนพฤษภาคมนั่นคือ วันพืชมงคล ถือได้ว่าเป็นวันเริ่มต้นฤดูกาลการเพาะปลูก ซึ่งในวันสำคัญนี้จะมี พิธีแรกนาขวัญ หรือพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ซึ่งเป็นพิธีที่มีมาตั้งแต่ครั้งสมัยสุโขทัย ถือได้ว่าเป็นพิธีที่มีความเก่าแก่อย่างมากพิธีหนึ่ง เนื่องด้วยเพราะว่าประเทศไทยของเรานั้นเป็นเมืองแห่งเกษตรกรรมจึงมีพิธีนี้เพื่อสร้างขวัญและกำลังใจ เสริมความเป็นสิริมงคลให้แก่เกษตรกรทั่วประเทศ

ถึง วันพืชมงคล จะมีมานาน ตรวจหวย เชื่อว่าบางท่านอาจจะยังไม่ทราบถึงประวัติความเป็นมาของวันสำคัญดังกล่าวนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร มีความสำคัญอย่างไร และในวันสำคัญนี้ทำพิธีอะไรบ้าง วันนี้เราจะมาเสริมความรู้ถึงวันสำคัญนี้เพื่อที่ประเพณีอันดีงามนี้ให้สืบทอดต่อไปยังลูกหลาน

ประวัติวันพืชมงคล

พิธีสำคัญนี้อย่างที่เกริ่นมาตอนต้นมีความเก่าแก่มาตั้งแต่เมื่อครั้งสมัยสุโขทัยในสมัยนั้นพระมหากษัตริย์จะเป็นประธานในพิธี ลงมือทำการไถนาด้วยพระองค์เองเลยทีเดียว แต่พอมาถึงสมัยกรุงศรีอยุทธยาพระมหากษัตริย์จะเป็เพียงประธานในงานพิธีและจะทรงถือศีลเป็นเวลา 3 วัน จนมาถึงในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์รัชกาลที่ 1 ทรงโปรดเกล้าให้ข้าราชการผู้ใหญ่เป็นผู้ประกอบพิธีสำคัญนี้แทนพระองค์

เมื่อมาถึงในสมัยรัชกาลที่ 4 ทรงโปรดเกล้าฯ ให้มีพิธีสงฆ์เพิ่มเข้าไปในพิธีต่าง ๆ ทุกพิธี จึงได้มีชื่อเรียกพิธีสำคัญนี้โดยรวมว่า พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นพิธีเพื่อเพิ่มความมั่นใจ สร้างกำลังใจ ให้กับชาวนา และเกษตรกรซึ่งอาชีพดังกล่าวนี้ถือได้ว่าเป็นอาชีพที่สำคัญต่อความเป็นอยู่และเศรษฐกิจของประเทศไทยเลยทีเดียว

วันพืชมงคล

กำหนดการของวันพืชมงคล และการทำพิธีต่าง ๆ นั้นจะต้องดูฤกษ์ยาม ข้างขึ้น ข้างแรมกันก่อนเพื่อหาวันที่ดีและเหมาะสมที่สุดของแต่ละปีโดยจะต้องอยู่ภายในเดือน 6 เท่านั้น(นับเดือนตามตำราไทยโบราณ) สำหรับในปีนี้ วันพืชมงคลตรงกับวันจันทร์ที่ 10 พฤษภาคม 2564 แรม 14 ค่ำ เดือน 6 เพราะเหตุใดถึงต้องอยู่ในเดือน 6 นั่นเพราะว่าในเดือนนี้เป็นเดือนที่กำลังจะเข้าสู่ฤดูฝน เป็นช่วงระยะเวลาที่เหมาะสมที่ชาวไร่ ชาวนา เกษตรกรจะเริ่มเตรียมที่ทางสำหรับปลูกพืชพรรณ ทำนา

พระราชพิธีในวันพืชมงคล

ในปัจจุบันนี้การประกอบราชพิธีที่สำคัญนี้จะมีพิธีสำคัญ ๆ ด้วยกัน 2 วัน มีพระราชพิธีดังนี้

วันที่ 1 : การประกอบพระราชพิธีพืชมงคล

เป็นพระราชพิธีทางสงฆ์โดยจะประกอบพิธีที่ พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม พระบรมมหาราชวัง โดยพระเจ้าอยู่หัวฯ และพระราชินี เมื่อพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์จบแล้ว จากนั้นพระเจ้าอยู่หัวจะทรงเจิม พระราชทานธำมรงค์ กับพระแสงปฎัก สำหรับตำแหน่งพระยาแรกนาแก่ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ แล้วทรงหลั่งน้ำสังข์ พระราชทานใบมะตูม ทรงเจิมแก่เทพีทั้ง 4

วันที่ 2 : การประกอบพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ

ในวันนี้พระยาแรกนา จะทำการประกอบพิธีด้วยการเสี่ยงทายผ้า 3 ผืน ที่มีความยาวไม่เหมือนกัน ซึ่งการเลือกผ้านี้เป็นการเสี่ยงทายเกี่ยวกับน้ำฝนในปีนั้นจะมากหรือน้อย หรือพอประมาณ และจะนุ่งผ้าผืนที่เสี่ยงทายมาไปประกอบพิธีไถนาพร้อมเทพีคู่หาบทั้ง 4 ซึ่งจัดเป็นประจำที่ท้องสนามหลวงโดยจะมีคณะพราหม์เดินร่วมขบวนพร้อมสวดและเป่าสังข์ไปด้วยจนไถนาเสร็จ

จากนั้นจะเป็นการเสี่ยงทายของพระโค โดยจะมีอาหารเสี่ยงทาย 7 ชนิด ได้แก่ เมล็ดข้าว ถั่ว ข้าวโพด หญ้า เมล็ดงา น้ำ และเหล้า ซึ่งของกินแต่ละอย่างจะมีความหมายแตกต่างกันใช้ทำนายเหตุการณ์ในปีนั้น ๆ เมื่อเสร็จพิธีอันเป็นมงคลแล้วจะให้ประชาชนที่เข้าร่วมงานได้เข้าไปเก็บเมล็ดข้าวเปลือกเพื่อนำไปผสมข้าวที่จะปลูกในปีนั้นของตัวเอง

วันพืชมงคล ปี64

สำหรับปี 2564 มีการประกาศงดการจัดพระราชพิธีพืชมงคล เนื่องจากมีการแพร่ของเชื้อโควิด-19 ทางกระทรวงด้านการเกษตรและการสหกรณ์จึงขอจัดพิธีปลุกเสกพันธุ์ข้าวพระราชทาน ไปเป็นพันธุ์ข้าวในการเพาะปลูกให้กับเกษตรกรทั่วประเทศ อีกทั้งยังเป็นการเสริมกำลังใจและความสิริมงคลอีกด้วย โดยได้ขอพระราชาอนุญาตจากในหลวงรัชกาลที่ 4 เรียบร้อย

ทั้งนี้ทรงโปรดเกล้าแต่งตั้งให้พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ ได้เป็นประธาน ในฝ่ายฆราวาสในพิธีการเสกเมล็ดข้าวที่ได้รับมอบ โดยสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ทรงเสด็จทำพิธีเสกเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ได้รับมอบและพืชพันธุ์ต่าง ๆ ซึ่งท่านได้เป็นประธานฝ่ายสงฆ์ในการประกอบพิธี

นอกจากนั้นยังแต่งตั้งประธานฝ่ายพราหมณ์ ซึ่งมอบให้พระมหาราชครูพิธีศรีวิสุทธิคุณเป็นผู้ดำเนินการด้วย ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ไปในวันที่อาทิตย์ที่ 9 พฤษภาคม 2564 ที่ผ่านมา โดยเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทานทั้งหมดมี 5 พันธุ์ด้วยกันคือ

พันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 : เป็นพันธุ์ข้าวเจ้าที่ทนแล้งได้มากพอควร ลักษณะของเมล็ดใส ซึ่งทนต่อดินที่มีสภาพดินเปรี้ยว และดินเค็ม คุรภาพของข้าวดี เมื่อหุงต้มจะอ่อนนุ่มมีกลิ่นหอม
เมล็ดพันธุ์ปทุมธานี 1 : มีลักษณะและรสชาติเหมือนข้าวดอกมะลิ 105 แต่จะทนต่อพวกเพลี้ยกระโดดหลังขาว และพันธ์กระโดดสีน้ำตาลด้วย รวมไปถึงโรคไหม้ และโรคขอบใบแห้งได้ดี
พันธุ์ กข 43 : เป็นพันธุ์ข้าวที่มีคุณภาพดีในการหุงต้ม ข้าวเมื่อสุกจะมีกลิ่นละมุนแถมยังนุ่มอร่อย และค่อนข้างทนทานต่อเพลี้ย สายพันธุ์กระโดดสีน้ำตาลและโรคใบไหม้
พันธุ์ กข 6 : เป็นเมล็ดพันธุ์ข้าวเหนียวที่ทนความร้อนและแห้งแล้งดีกว่าพันธุ์ไหน ๆ ให้ผลผลิตจำนวนมาก เมื่อหุงต้มจะมีกลิ่นหอม มีความต้านทานโรคใบจุดสีน้ำตาล
พันธุ์ กข 79 : ข้าวพันธุ์นี้จะมีสารอมิโลสต่ำ ให้ผลผลิตสูง เมื่อหุงต้มจะสุกนุ่ม ทนทานต่อเพลี้ย ที่เป็นสายพันธ์กระโดดสีน้ำตาล และโรคใบไหม้ต่าง ๆ

สำหรับพันธุ์ข้าวทั้ง 5 ชนิดนี้เมื่อผ่านพิธีปลุกเสก ทำขวัญข้าวเพื่อให้ปลอดจากโรคและเจริญงอกงามสมบูรณ์ แล้วจะนำไปบรรจุลงซองเพื่อนำไปแจกจ่ายให้กับประชาชนทั่วไปที่สนใจ และให้กับชาวนาทั่วประเทศ นำไปเป็นขวัญข้าว เป็นของมงคล มิ่งขวัญกับอาชีพเกษตรกรของตนเอง

เพราะเหตุใดจึงมีความเชื่อที่ว่า พันธุ์ข้าวในพิธีเป็นของมงคลที่ต้องหามาบูชา

ถ้าจะให้กล่าวกันตรง ๆ เลยนั่นก็เพราะว่าตามความเชื่อข้าวนั้นมี พระแม่โพสพ คอยดูแลพืชพรรณข้าว และอีกหนึ่งความเชื่อในเรื่องการทำพิธีปลุกเสก นั้นเป็นการอัญเชิญสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เทวดา มาร่วมกันประสิทธิ์ประสาทพรให้แก่สิ่งของที่เข้าพิธีให้เป็นของศักดิ์สิทธิ์ เป็นของมงคล ที่ใครมีเก็บไว้เก็บจะเกิดความเจริญรุ่งเรือง มีแต่สิ่งดี ๆ เข้ามา และเป็นสิริมงคลต่อตนเอง

ทั้งนี้ พันธุ์ข้าวทั้ง 5 ในวันพืชมงคลของปีนี้ได้ผ่านพิธีปลุกเสก ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งถือได้ว่าเป็นพันธุ์ข้าวที่ศักดิ์สิทธิ์เหมาะควรอย่างยิ่งที่จะมีเก็บไว้บูชาอย่างยิ่ง

ไม้มงคลของไทยมีอะไรบ้าง?

ในไทยนั้นมีไม้มงคลหลายชนิด แบ่งออกเป็นไม้น้ำ ไม้ดอก ไม้จิ๋ว ฯลฯ นอกจากนั้นยังมี ต้นไม้มงคลทนแดด เช่น ต้นลิ้นมังกร ต้นโกสน ต้นคูณ ต้นหูกระจง ฯลฯ

ทำไมต้นกล้วยถึงเป็นไม้มงคล?

ต้นกล้วยนั้นเป็นไม้มงคลที่อยู่คู่ไทยมานาน โดยจัดเป็นพืชที่มีประโยชน์ทุกส่วน ตั้งแต่ใบ ดอก ผล ยันโคนต้นเลยทีเดียว แถมยังมีความเชื่อด้วยว่าต้นกล้วยเป็นสัญลักษณ์ของความเจริญงอกงามจึงมักใช้ในพิธีแต่งงานนั่นเอง นอกจากนั้นก็ยังมี ต้นกล้วยประหลาดให้โชค ด้วย

ไม้อัปมงคลห้ามปลูกมีอะไรบ้าง?

ในไทยนั้นมีต้นไม้หลายชนิดที่เป็นอัปมงคล ส่วนใหญ่นั้นจะเป็นไม้ที่มีชื่อความหมายไม่ดี เช่น ต้นปลง ต้นงิ้ว ต้นลั่นทม ฯลฯ นอกจากนั้นก็ยังมี 13 ดอกไม้มีพิษ ที่ห้ามปลูกในบ้านด้วยจะนำเรื่องร้ายมาให้

ขอบคุณภาพจาก ไทยรัฐ สำนักงานข่าวไทย

สรุป

วันพืชมงคล ยังถือว่าเป็น วันเกษตรกรไทย อีกด้วย ในวันสำคัญนี้จะมีพิธีทั้งทางสงฆ์และทางพราหมณ์ และยังมีพิธีปลุกเสกพันธุ์ข้าว ซึ่งหากเป็นปีก่อน ๆ ต้องเข้าไปแย่งเก็บกันที่ท้องสนามหลวงหลังจากเสร็จพิธี แต่ในปีนี้งดพระราชพิธีที่ท้องสนามหลวง แต่ก็ยังคงมีพิธีปลุกเสกพันธุ์ข้าว และจะนำมาแจกจ่ายให้กับผู้สนใจ

ซึ่งถือได้ว่าพืชพันธุ์ข้าวที่ผ่านพิธีปลุกเสกนั้นเป็นของศักดิ์สิทธิ์ที่ต้องมีบูชา เพื่อให้เกิดความเจริญรุ่งเรือง มีแต่สิ่งดี ๆ เข้ามา และเป็นสิริมงคลต่อตนเอง หากท่านใดสนใจรับแจกพันธุ์ข้างต้องติดตามข่าวกันได้ หรือใครที่สนใจนำเลขเกี่ยวกับวันพืชมงคลไปแทงหวย ก็เข้าไปได้เลยที่ Tode เว็บนี้ให้บาทละ 1,200 ลงทุนได้ไม่มีขั้นต่ำ แถมยังมี สูตรหวยลาว และ สูตรหวย Ai ฟรีด้วย เมื่อไปแทงหวยกันแล้วก็มา ตรวจหวย กันได้ฟรี ๆ เลย!

บทความแนะนำ

พันธุ์ข้าว วันพืชมงคล ของมงคลล้ำค่าของชาวนา